7 lutego 1865 roku zmarł Jerzy Roman Lubomirski, ostatni właściciel Rzeszowa, człowiek o niezwykłej wizji, który zasłużył się nie tylko dla swojego rodu, ale także dla kultury, nauki i lokalnej społeczności.

Był nie tylko dziedzicem wielkiej fortuny, ale również mecenasem sztuki i patriotą, który podejmował liczne inicjatywy na rzecz dobra wspólnego. W swoich rodzinnych Charzewicach przebudował pałac, nadając mu okazały charakter zamku, a wnętrza wypełnił galerią portretów przodków. Razem z żoną Felicją Lubomirską, utalentowaną malarką, stworzył także romantyczny park z kwiatowymi klombami, rzeczką i stawem z urokliwą wysepką.

Nie ograniczał się jednak tylko do własnych posiadłości. Wspierał społeczność lokalną, finansując budowę dzwonnicy przy klasztorze w Rozwadowie, zakładając szkołę trywialną oraz przytułek dla ubogich. Jego żona, jako kobieta o wysokim poziomie edukacji, prowadziła szkółkę parafialną, ucząc lokalną młodzież.

Patriota i obrońca polskiej tożsamości

Jerzy Roman Lubomirski był również aktywnym uczestnikiem walk niepodległościowych. W Powstaniu Listopadowym 1831 roku walczył w szeregach polskich oddziałów, a podczas kolejnych zrywów narodowych organizował szpitale dla rannych powstańców w swoim pałacu.

Mimo galicyjskich niepokojów w 1846 roku, gdy wiele dworów stało się ofiarą rabacji chłopskiej, miejscowi chłopi nie podnieśli ręki na Lubomirskiego, darząc go szacunkiem za jego działalność społeczną. W hołdzie tym wydarzeniom kazał wznieść w parku kopiec zwieńczony krzyżem, jako symbol zgody i wdzięczności.

Lubomirski dbał również o rozwój nauki, finansując dwa prestiżowe stypendia – jedno na zakup sprzętu badawczego, drugie przeznaczone na nagrody dla wybitnych polskich uczonych. Warunek był jeden – środki miały służyć wyłącznie rozwojowi polskiej myśli naukowej.

Dziedzictwo, które przetrwało pokolenia

Dziś pamiętamy Jerzego Romana Lubomirskiego jako człowieka, który łączył troskę o kulturę, edukację i patriotyzm. Jego działalność wykraczała daleko poza pomnażanie rodzinnego majątku – był wizjonerem, który wierzył w siłę wspólnoty i znaczenie tożsamości narodowej.

Jego dziedzictwo to nie tylko pałace i ziemie, ale przede wszystkim historia pełna pasji, poświęcenia i troski o przyszłe pokolenia.

Źródło: Fundacja Lubomirskich