2018 – 1393 = 625. 625 lat temu, dnia 25 lutego 1393 r. w Krakowie król Polski Władysław Jagiełło, na prośbę Jana z Tarnowa nadał wsi Przeworsko prawa miejskie, w tym prawo cotygodniowego targu „po wieczne czasy trwającego” w każdy poniedziałek. Wszyscy przybywający na ów poniedziałkowy targ byli zwolniony z opłat na rzecz właściciela, a miejscowym i obcym rzemieślnikom dokument lokacyjny zezwalał na pełną swobodę podczas sprzedaży swoich wyrobów. 

W następnym roku 14 stycznia 1394 r. król Jagiełło rozszerzył przywilej lokacyjny o nowy dokument, w którym przenosił miasto Przeworsk i okoliczne wsie z prawa polskiego na prawo średzkie (niemieckie). Obydwa przywileje stworzyły obywatelom Przeworska możliwość rozwoju handlu oraz rządzenia się niezależnie od właściciela miasta. Przeworsk został wyjęty spod jurysdykcji sądowej i władzy urzędników królewskich, sąd miejski miał być sądem pierwszej instancji, a jego wyroki miały być zatwierdzane przez właścicieli miasta lub ich zastępców. Mieszczanie otrzymali też prawo odwoływania się do Sądu Generalnego, istniejącego przy królu.

Niniejsze przywileje sprawiły, iż Przeworsk otrzymał dogodne warunki rozwoju. Rozwijało się tu rzemiosło i handel, kształtował lokalny samorząd i instytucje kościelne, a Tarnowscy – właściciele miasta bogacili się. Miasto rozkwitało, leżąc na ważnym szlaku handlowym, przy drodze ze Lwowa, w kierunku Krakowa. 

Mamy nadzieję, że dzisiejszy jubileusz będzie pretekstem do lepszego poznania historii Przeworska.

Przeworsk, będąc miastem prywatnym – własnością rodu Tarnowskich posługiwał się herbem tego rodu – herbem Leliwa. Jedne z najstarszych wizerunków herbu miasta Przeworska pochodzą z XVI-wiecznych dokumentów, gdzie na kawałku papieru z podłożonym woskiem wyciśnięte zostały okrągłe pieczęcie, w polu centralnych widnieje herb Leliwa a w otoku napisy: SIGILLUM CIV PRZEVOR – 1534 r. i SIGIL*CIVITA*PREVORSCEN – 1584 r. Dokumenty z niniejszymi pieczęciami znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.

Muzeum w Przeworsku